Kraje z Afryki, Azji i Ameryki Południowej skarżą się, że nie są w stanie upilnować swoich rodzimych gatunków zwierząt – zagrożonych wyginięciem i chronionych prawem krajowym – przed coraz powszechniejszym nielegalnym wyłapywaniem i wywożeniem przez europejskich i innych „turystów”, na potrzeby rynku terrarystycznego. Handlarze z Niemiec, Hiszpanii, Czech, a także Polski, „refundują” sobie egzotyczne wycieczki, przywożąc z nich rozmaite żywe zwierzęta. Im rzadsze, tym cenniejsze. W małym pudełku schowanym w walizce może się zmieścić nawet kilkadziesiąt małych jaszczurek, żab, pająków czy skorpionów – każda warta nieraz setki a nawet tysiące euro na terrarystycznych giełdach czy serwisach internetowych. Takie pojedyncze pudełko może też zawierać znaczną część całej światowej populacji gatunku o skrajnie małym zasięgu występowania. Coraz częściej bywa, że gatunek małego zwierzęcia znika ze środowiska naturalnego jeszcze zanim ukaże się artykuł naukowy, w którym go opisano, albo w ogóle gatunek opisywany jest jedynie na podstawie okazów z amatorskich hodowli i nie wiadomo dokładnie, skąd pochodzi. Wiele z tych taksonów jest chronionych tylko przepisami krajów, w których występują. Gdy uda się je przemycić do Europy, choć wszyscy wiedzą, że zostały pozyskane nielegalnie, nic nie można z tym zrobić. A w środowisku europejskich hodowców panuje niestety powszechna akceptacja takiego procederu.

 

Na terenie UE nie ma takiego przepisu jak w USA, nakazującego wykazanie legalnego pochodzenia dla wszystkich sprowadzanych, egzotycznych zwierząt. Tylko gatunki ujęte w CITES i powiązanych z tą Konwencją przepisach UE wymagają takich dowodów. Dlatego kraje tropikalne, będące domem dla różnych kolorowych czy z innych przyczyn „ciekawych” zwierząt, nie mają wyjścia. By zwiększyć skuteczność ochrony, muszą prosić o włączanie tych gatunków do załączników CITES.

 

Podczas zakończonego dziś w Genewie 18. Spotkania Stron CITES, zdecydowano o włączeniu do załączników CITES 99 gatunków zagrożonych przez wyłapywanie na potrzeby „miłośników” (trzymania w niewoli) zwierząt egzotycznych oraz o podniesieniu stopnia ochrony (przeniesieniu z Załącznika II do Załącznika I) ośmiu gatunków. Poniżej zamieszczamy ich listę. Nie obejmuje ona wielu kolejnych dodanych do załączników CITES gatunków, w przypadku których głównym powodem międzynarodowego handlu są cele inne niż amatorskie hodowle.

 

W przypadku 104 gatunków płazów bezogonowych z Ameryki Południowej, dla ich międzynarodowej ochrony nie udało się zdobyć wymaganego poparcia 2/3 państw. Zabrakło dwóch głosów, gdyż przedstawiciele niektórych państw popierających tę propozycję tego dnia „urwali się” na zwiedzanie miasta. Jednak Unia Europejska, która w tym wypadku głosowała przeciwko objęciu tych gatunków ochroną międzynarodową, zadeklarowała, że do czasu kolejnego spotkania Konferencji Stron CITES pomoże przygotować Kostaryce bardziej dopracowany wniosek, być może obejmujący nawet więcej rodzajów żab. Spotkanie to odbędzie się właśnie w Kostaryce, w roku 2022.

Poza zmianami w załącznikach CITES, Konferencja Stron przyjęła także szereg decyzji zmierzających do wzmocnienia ochrony gatunków już umieszczonych w Załącznikach CITES, a wciąż zagrożonych wyłapywaniem do celów amatorskich hodowli – ptaków, płazów i ozdobnych ryb. W obradach aktywnie uczestniczyli specjaliści z PTOP „Salamandra”, m.in. biorąc udział w dyskusjach nad optymalnym brzmieniem poszczególnych dokumentów i przekonując do proprzyrodniczych decyzji kraje niezdecydowane.

 

 

SSAKI

GADY
- jaszczurki:

• Ceratophora karu – do Zał. I
• Ceratophora erdeleni – do Zał. I
• Ceratophora tennentii – do Zał. I
• Ceratophora aspera – do Zał. II (z zerową kwotą dla komercyjnego obrotu okazami poch. z wolności)
• Ceratophora stoddartii – do Zał. II (z zerową kwotą dla komercyjnego obrotu okazami poch. z wolności)
• Cophotis ceylanica – do Zał. I
• Cophotis dumbara – do Zał. I
• Lyriocephalus scutatus (kandukara galasonosa) – do Zał. II (z zerową kwotą dla komercyjnego obrotu okazami poch. z wolności)
• Goniurosaurus spp., z wyłączeniem gatunków rodzimych dla Japonii – do Zał. II (13 gat.)
• Gekko gecko (gekon toke) – do Zał. II
• Gonatodes daudini – do Zał. I
• Paroedura androyensis – do Zał. II
• Ctenosaura spp. – do Zał. II (18 gat.)

- węże:

• Pseudocerastes urarachnoides (żmija nibyroga pająkująca) – do Zał. II

- żółwie:

• Cuora bourreti (pudełecznik Bourreta) – z Zał. II do I
• Cuora picturata (pudełecznik pstry) – z Zał. II do I
• Mauremys annamensis (żółw annamski) – z Zał. II do I
• Geochelone elegans (żółw gwiaździsty) – z Zał. II do I
• Malacochersus tornieri (żółw szczelinowy Torniera) – z Zał. II do I

PŁAZY
- płazy ogoniaste:

• Echinotriton chinhaiensis – do Zał. II
• Echinotriton maxiquadratus – do Zał. II
• Paramesotriton spp. – do Zał. II (13 gat.)
• Tylotrititon spp. (salamandry krokodylowe) – do Zał. II (25 gat.)

PAJĘCZAKI
- pająki (ptasznikowate):

• Poecilotheria spp. – do Zał. II (15 gat.)

 

 

---

Udział jednego z przedstawicieli PTOP „Salamandra” w CITES CoP jest częściowo finansowy ze środków otrzymanych od NIW-CRSO w ramach Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030.